Współcześnie stawianie baniek leczniczych jest rzadko stosowane, może za wyjątkiem zapalenia dróg oddechowych. Wynika to po części z braku zrozumienia ich działania na organizm człowieka, z lekceważenia osiągnięć poprzednich pokoleń, a także z panujących przesądów. A przecież stawianie baniek jest skuteczną i bardzo szybko działającą metodą leczenia.
Jest to prastara metoda leczenia, znana i stosowana już w starożytnej Babilonii i Egipcie. Przejmuje się, że ojczyzna baniek są Chiny. Stosuje się je tam od około 3 tys. lat. We współczesnych Chinach każdy dobrze wyposażony gabinet refleksoterapii dysponuje kilkoma kompletami baniek o różnej wielkości, kształcie, wykonanych z różnych rodzajów tworzywa.
Stawianie baniek jest metodą sprawdzoną i stosowaną w medycynie ludowej od wielu pokoleń. W Polsce bańki byli znane i stosowane już w wiekach średnich. W wydanym w 1534 r. pierwszym polskim dziele lekarskim ”Zielnik, czyli Herbarz” Stefan Falmierz przedstawił opis baniek i zasady ich stosowania.
Leczenie bańkami składa się z dwóch zasadniczych elementów: leczenia segmentalnego i przestrojenia leczniczego. Leczenie segmentalne - to wybór miejsca postawienia baniek; przestrojenie lecznicze – to wynaczynienie krwi, czyli wydostanie się krwi poza naczynie krwionośne, działają jako bodźce lecznicze. Na dzień dzisiejszy istnieje dwie metody stawiania baniek: gorąca i chłodna.
Przy stosowaniu metody gorącej (bańki suchej) przed postawieniem bańki powietrze w jej wnętrzu podgrzewa się za pomocą płonącego wacika nasączonego spirytusem po czym stawia się bańkę na określone miejsce skóry. W wyniku stygnięcia rozrzedzonego powietrza, w bańce wytwarza się podciśnienie. Bańka przysysa się do skóry. W zabiegu stawiania baniek podciśnienie jest czynnikiem leczniczym.
Podciśnienie, wywierając na skórę działanie mechaniczne, powoduje podrażnienie jej zakończeń nerwowych. Dzięki temu dochodzi do zwiększenia ukrwienia i poprawy zakłóconej wcześniej czynności narządu wewnętrznego, związanego ze strefą skóry, na której postawiono bańki.
Stosowanie w leczeniu metody chłodnej (bańki bezogniowe) takie same jak i stawianie bańki metodą tradycyjną, „gorącą”. Różnica polega na tym, że w nowego typu bańkach, podciśnienie uzyskuje się poprzez wypompowanie z bańki powietrza, a nie jego wypalenie. Przewaga tzw. metody chłodnej nad gorącą polega na możności określenia ciśnienia wewnątrz bańki bez jej odrywania, wyeliminowanie stresu związanego z ogniem.
Choć bańki stawia się tylko w określonych okolicach ciała, np. w miejscach bolesnych, to celem leczenia bańkami nie jest jedynie zwalczenie dokuczliwych objawów choroby. W rzeczywistości zarówno stawianie baniek, jak i masaż bańkowy, działając drogą odruchową poprzez skórę, na narządy wewnętrzne wywierają regulujący wpływ na cały organizm i w ten sposób przyczyniają się do wyleczenia choroby.
Nie twierdzimy bynajmniej, że bańki są lekarstwem na wszystko. Jednak ich przemyślane stosowanie powoduje polepszenie stanu zdrowia lub nawet zlikwidowanie istniejących zaburzeń zdrowia, bez posiłkowania się innymi sposobami leczenia. W innych przypadkach bańki, stosowane równolegle z innymi, powszechnie uznawanymi metodami, mogą odegrać ważną rolę wspomagającą proces leczenia, umożliwiają też ograniczenie podawanie choremu środków chemicznych. Nie ulega wątpliwości, ze bańki wspierają naturalne dążenie organizmu do utrzymania bądź przywrócenia zdrowia. Dzięki swemu szybkiemu i sprawdzonemu działaniu stawianie baniek wspaniale uzupełnia inne metody lecznicze.
PODSTAWY LECZNICZEGO DZIAŁANIA BANIEK
- Stawianie baniek jako leczenie segmentalne (leczeniem segmentalnym nazywamy leczenie stosowane w miejscach dotkniętych chorobą lub w strefie związanej na zasadzie odruchowej z ogniskiem choroby, tzn. w strefie połączonej drogą nerwową z narządem wewnętrznym).
- Leczenie bańkami jako metoda przestrajania organizmu. Leczenie przestrajające jest metodą medycyny naturalnej polegającą na zastosowaniu bodźca zwiększającego odporność organizmu lub przywracającego prawidłowe funkcjonowanie wrodzonych mechanizmów samoregulujących, co jest warunkiem skutecznej samoobrony organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi.
Pojęcie ‘’przestrojenie‘’ obejmuje wszystkie metody bodźcowego wpływania na stan organizmu, jak np. stosowanie leków, dietę, leczenie klimatyczne czy oddziaływanie na psychikę człowieka. Zasadniczo jednak terminu ‘’przestrojenie ‘’ używa się w węższym zakresie na określenie podawanie drogą pozajelitową pewnych substancji, głównie białek, wykazujących specyficzne działanie na ustrój człowieka (leczenie bodźcowe). Do najczęściej stosowanych metod powodujących przestrojenie lecznicze należą: autohemoterapia, stawianie baniek i uryno terapia. Do ‘’środków przestrojeniowych‘’ zaliczamy także ludzką i zwierzęcą surowicę (m.in. szczepionki), krew, mocz, a także gotowane mleko.
Działanie przestrajające tych zabiegów polega na tym, ze krew, znalazłszy się poza naczyniem krwionośnym, jest w częściach miękkich i przestrzeniach międzytkankowych traktowana przez ustrój jako ciało obce i działa bodźcowo na organizm, który usilnie stara się jej pozbyć. Zanim krew zostanie zresorbowana, jej składniki muszą wcześniej ulec rozpadowi.
Zachodzące reakcję uruchamiają w organizmie szereg zjawisk: wzrost liczby przeciwciał, ogólną mobilizację sił obronnych, pobudzenie tworzenia krwinek, rozszerzenie naczyń krwionośnych, a więc wzmożenie ukrwienia. Zwiększona czynność gruczołowa wpływa na obfitsze wydalanie z organizmu szkodliwych substancji, m.in. za pośrednictwem potu. W ten sposób organizm uruchamia mechanizmy samo uzdrawiające. Zachodzące reakcje uruchamiają w organizmie szereg zjawisk: wzrost liczby przeciwciał, tworzenie nowych krwinek, wzrost liczby enzymów proteolitycznych, pobudzenie autonomicznego układu nerwowego.
Mówiąc inaczej bańki powodują rozluźnienie mięśni, rozszerzenie naczyń krwionośnych, wzrost odporności na zakażenia, co zapobiega powstaniu lub rozwijaniu się procesów zapalnych.
WSKAZANIA DO STAWIANIA BANIEK:
- Ostre infekcje górnych dróg oddechowych czyli tzw. przeziębienie: infekcje kataralne, zapalenie gardła, tchawicy, grypa i inne.
- Przewlekle choroby górnych dróg oddechowych - przerost migdałków podniebiennych i nawracające anginy.
- Ostre infekcje dolnych dróg oddechowych - zapalenie oskrzeli, opłucnej, płuc.
- Przewlekle choroby dolnych dróg oddechowych - przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, nadreaktywność poinfekcyjna dróg oddechowych objawiająca się przewlekłym kaszlem.
- Profilaktycznie (wzmocnienie układu odpornościowego) - u dzieci często zapadających na infekcję dróg oddechowych oraz u osób obłożnie chorych, długotrwale unieruchomionych (również dla profilaktyki odleżyn).
- Ostre zapalenie korzonków nerwowych.
- Moczenie nocne, schorzenia nerek i dróg moczowych.
- Zespół nadwrażliwego jelita grubego, schorzenia przewodu dróg pokarmowych.
- Zaburzenia miesiączkowania, stany zapalne narządów płciowych, zaburzenie seksualne.
- Ostre i podostre mięśniobóle.
- Ostre i podostre nerwobóle.
- Ostry i przewlekły ból w okolicy krzyżowo- lędźwiowej.
- Rwa kulszowa.
- Ostre i przewlekłe zapalenia stawów.
- Ból głowy, migrena.
- Szum w uszach.
- Zaburzenie ciśnienia krwi.
- Nerwice wegetatywne (narządowe).
Masaż bańkowy jest specjalną formą masażu stosowaną do leczenia miejscowego i ogólnego. Wywiera on o wiele głębszy efekt od klasycznego masażu ręcznego.
Jego działanie lecznicze związane jest z silniejszym ukrwieniem tkanek w obszarze poddanym zabiegowi i ich lepszym odżywianiem oraz przyspieszeniem odpływu krwi żylnej i limfy, co ułatwia usuwanie zbędnych produktów przemiany materii oraz innych substancji szkodliwych. Ponadto zabieg ten jest jednym z najlepszych istniejących sposobów odprężenia i rozluźnienia mięśni. Masaż próżniowy wywiera korzystny wpływ nie tylko bezpośrednio na mięśnie i skórę, ale na drodze odruchowej działa na narządy wewnętrzne, jak również wzmacnia układ odpornościowy oraz uwalnia organizm od toksyn i niektórych farmaceutyków.
Zabieg ten wskazany jest głównie w następujących schorzeniach:
- Choroby mięśni (m.in. mięśniobóle, wzmożone napięcie mięśniowe).
- Bóle stawów (reumatyczne, zwyrodnieniowe, pourazowe).
- Bóle głowy, migrena.
- Bóle kręgosłupa, karku.
- Nerwobóle.
- Zaburzenia ukrwienia (np. kończyn).
- Astma oskrzelowa, zapalenia oskrzeli (najlepsze wyniki uzyskuje się łącząc masaż bańkowy z klasycznym stawaniem baniek).
- Pomarańczowej skórki (przeciw nie równomiernemu magazynowaniu tkanki tłuszczowej ).
- Jako zabieg rozluźniający, odprężający, rozgrzewający w stanach przemęczenia, stresu i wzmożonego napięcia nerwowego - masaż wykonuje się po obu stronach kręgosłupa.
- Trądzik.
Diagnostyka za pomocą baniek:
- Przekrwienie i wynaczynienie.
- Bladość skóry.
- Skuteczność leczenia jako dowód diagnostyczny.
- Niewielka poprawa leczonych dolegliwości.
- Utrzymywanie się, nasilenie i lokalizacja dolegliwości po postawieniu baniek.
- Diagnostyka segmentalna (wynaczynienia obserwowane w obrębie określonych stref Heada ).
Możliwości leczenia bańkami są rozległe, gdyż nie działają one , jak to ma miejsce w przypadku farmakologicznego, na wybrany krąg patologicznych zjawisk, lecz powodują ogólne pobudzenie organizmu.
Metody stawiania baniek:
- Bańki suche (zwykłe stawianie baniek ogniowych lub bez ogniowych).
- Bańki cięte (działanie zabiegu podobnie jak upustu krwi, polega nie tylko na odciągnięciu pewnej ilości krwi z krwiobiegu, lecz również na równoczesnym oczyszczeniu i przestrojeniu organizmu). Cięte bańki mogą być brane pod uwagę m.in. w przypadkach:
- udaru mózgu
- przewlekłej astmie( o ile nie występuje wyłącznie na tle alergicznym)
- wysokiego ciśnienia krwi
- stanów chorobowych z wysoką gorączką (zapalenie płuc, grypa)
- zapalenie błony śluzowej żołądka
- bólów głowy
- czerwienicy( zwiększonej liczby krwinek czerwonych)
PRECIWWSKAZANIA DO STAWIANIA BANIEK:
- Rozległe zmiany zapalne skóry ( alergiczne, ropne lub grzybicze) .
- Wzmożona kruchość naczyń krwionośnych.
- Skazy krwiotwórcze (hemofilia).
- Duszność ( niewydolność oddechowa i/lub krążeniowa).
- Choroby autoimmunologiczne ( tzw. choroby z autoagresji).
- Stwardnienie rozsiane w okresie nowego rzutu.
- Anemia i stany ogólnego wyniszczenia.
- Wysoka gorączka (powyżej 38,5 st. C).
- Nieustabilizowane ciśnienie tętnicze ze skokami ciśnienia skurczowego wyżej 200 mm Hg.
- Kobietom ciężarnym nie wolno stawiać do 4-go miesiąca ciąży - ryzyko poronienia. Od 5-go miesiąca ciąży nie stawiamy baniek na podbrzusze oraz okolice lędźwiową.
- W przypadku wylewów podskórnych i obrzynków spowodowanych stłuczeniem lub skręceniem nie powinno się stawiać bańki przed upływem 24 godziny od urazu.
- Czynna choroba nowotworowa.
- Gruźlica.
- Stan po spożyciu alkoholu.
- Bezpośrednio po posiłku.
- U osób chorych na serce przed ich dokładnym zbadaniem i uzyskaniem wyników EKG.
Inne zastosowanie baniek lekarskich:
Bańki mogą być środkiem szybkiej i skutecznej pomocy w przypadkach ukąszenia ludzi przez owady (pszczoły, osy, trzmiele, szerszenie),oraz przy ukąszeniu przez żmije.
Są także bardzo przydatne w zwalczaniu i usuwaniu czyraków. W pierwszym okresie powstania czyraka, bańki stawiamy na ok. 20 min.. Czyrak się wchłania bez twardnienia i dojrzewania. Bańki przyspieszają dojrzewanie czyraka i ułatwiają jego wypróżnienie w drugim okresie.
W przypadku stosowania bańki na dojrzałe czyraki, następuje perforacja czyraka i jego oczyszczenie.
